• fasakh-peguam-syarie-faizadnan
    By On 16 Februari 2016 In Mahkamah Syariah Tags , , , , , ,

    Fasakh VS Takliq – Perbezaan Fasakh dan Takliq

    Dialog FASAKH VS TAKLIQ:

    “Assalamualaikum Peguam Syarie Faiz Adnan… saya nak tanya sikit sama ada saya kena failkan kes fasakh atau takliq? Suami saya dah 3 tahun keluar dari rumah kelamin kami tanpa nafkah. Ada orang nasihatkan saya better saya failkan kes takliq tapi orang mahkamah kata lebih baik fasakh … saya confius”.

    Begitulah soalan yang diajukan kepada saya minggu lepas sewaktu saya dalam perjalanan dari mahkamah shah alam ke Bangsar (ofis). Dalam hati tercuit rasa ingin jelaskan dengan terperinci dan kalau boleh nak sangat jemput puan Ema ( bukan  nama sebenar ) datang ke ofis saya tapi rupanya dia bukan orang sini, nun jauh Sabah.

    “Puan, sebenarnya puan boleh saja nak failkan salah satu daripada 2 jenis kes tu sebab alasan puan tu sesuai untuk kedua-dua kes tu … tapi bagi saya lebih mudah kalau difailkan kes fasakh daripada kes takliq sebab ….”

    Syarat permohonan takliq diluluskan oleh Hakim Bicara :

    i- mestilah alasan yang dikemukakan itu bertepatan dengan lafaz takliq yang dilafazkan oleh pihak suami selepas akad nikah.

    ii- mestilah dibuktikan wujudnya lafaz takliq yang pernah dilafazkan oleh si suami selepas akad nikah dengan mengemukakan bukti dokumentar atau saksi yang menyaksikan lafaz itu

    iii- mestilah membuktikan secara comprehensive samada secara dokumentar atau saksi yang competent dan mencukupi bahawa fakta kes telah dilanggar oleh si suami.

    Jika dirujuk kepada 3 syarat ringkas di atas serta bandingkan dengan syarat permohonan fasakh diluluskan oleh Hakim Bicara :

    i- mestilah alasan untuk fasakh itu bertepatan dengan seksyen 52 (akta undang-undang keluarga islam wilayah-wilayah persekutuan 1984)

    ii- mestilah membuktikan secara comprehensive samada secara dokumentar atau saksi yang competent dan mencukupi bahawa fakta kes telah mencapai tahap meyakinkan hakim bicara sebelum diluluskan permohonan fasakh itu

    “Oooh begitu, maknanya lebih mudah saya failkan kes fasakh daripada kes takliq ye…sebab saya kena dapatkan saksi masa suami saya lafaz takliq dulu …tak mungkin lagi sebab saksi nikah kedua-dua dah meninggalkan . Maklumlah saya dah menikah 20 tahun lepas …eee payah kalau begitu ” reaksi  puan Ema.

    Alhamdulillah mesej saya dapat difahami  dengan jelas oleh Puan Ema. Apa yang saya kongsikan dengan beliau tadi bukanlah kali pertama soalan yang sama diajukan kepada saya malah mengikut pengalaman saya sendiri yang sudah 17 tahun beramal dalam bidang kepeguaman syarie di beberapa buah negeri di Malaysia, inilah cadangan terbaik yang boleh saya berikan kepada klien-klien saya.

    Tak salah kalau difailkan kes takliq, cuma pembuktiannya sahaja yang terpaksa 2 kali kerja . Pertama kena buktikan wujudnya lafaz takliq dan kedua kena buktikan taqlik dilanggar.

    Kes fasakh walaupun nampak susah tapi dari segi pembuktian lebih mudah.Malah seksyen 52 itu memperuntukkan alasan yang lebih ringan berbanding lafaz takliq.

    Misalnya  lafaz taqlik di Selangor :

    “Saya mengaku apabila saya  tinggalkan isteri saya (nama isteri )  selama empat bulan hijrah berturut-turut atau lebih dengan sengaja atau paksaan DAN saya atau wakil saya  tiada memberi nafkah kepadanya selama tempoh yang tersebut padahal ia taatkan saya….”

    Ringkasnya bahawa lafaz di atas memerlukan 2 kombinasi atau syarat yang perlukan pembuktian iaitu suami tinggalkan isteri lebih empat bulan hijrah serta dalam tempoh itu suami atau wakil suami tidak berikan apa-apa nafkah kepada isteri barulah hakim bicara boleh pertimbangkan kes itu.

    Berbanding kes fasakh misalnya seksyen 53 Enakmen Undang-undang Keluarga Islam Negeri Selangor 2003 spesifik isu nafkah  iaitu :

    …53(1)(b) : bahawa suami telah cuai atau telah tidak mengadakan peruntukan bagi nafkahnya selama tempoh tiga bulan .

    Jelas di sini isu nafkah yang diperuntukkan  dalam seksyen melibatkan fasakh lebih luas daripada lafaz takliq yamg lebih rigid. Maksudnya kalau seseorang isteri yang nak buktikan suaminya dalam kes fasakh ini terutama dalam isu nafkah, si isteri boleh buktikan samada si suami langsung tidak berikan nafkah zahir kepadanya dalam tempoh tersebut atau samada suami cuai beri nafkah.

    Cuai saya boleh maksudkan si suami culas atau kadang-kadang beri dan kadang-kadang tak beri nafkah kepada isterinya…juga boleh diterima sebagai alasan dan dipertimbangksn oleh hakim bicara sebelum memutuskan samada si iateri layak dipisahkan melalui peruntukan fasakh ini atau sebaliknya.

    “Maaf puan saya dah sampai ofis ni. Nanti saya cuba carikan nombor telefon peguam syarie di Sabah yang boleh bantu puan ye …tapi yang penting puan mesti ada peguam yang bantu puan dalam kes ini ye…bukan apa… nampak mudah tetapi tidak mudah yang disangkakan puan . Better puan lantiklah peguam …hati pun senang dan In sya Allah saya doakan permohonan puan berjaya”.. saya mengakhiri perbualan kami.

    “Terima kasih ye encik Faiz “

    Semoga bermanfaat untuk semua.

    Untuk sebarang pertanyaan, atau sekiranya anda ingin menghubungi Peguam Syarie Faiz Adnan atau ingin membuat temujanji, anda boleh menghubungi kami melalui email, Facebook atau terus menghubungi no telefon pejabat kami.

  • jenis-sumpah
    By On 15 April 2015 In Mahkamah Syariah Tags , , , , , ,

    KONSEP DAN AMALAN SUMPAH DALAM MAHKAMAH SYARIAH

    SUMPAH (AL-YAMIN)

    Rentetan daripada artikel sebelum ini berhubung dengan Isu Pembuktian Di Mahkamah Syariah, sumpah (al-yamin) merupakan salah satu kaedah pensabitan yang boleh digunakan bagi membuktikan sesuatu kes di Mahkamah Syariah. Dalam satu kejadian yang berlaku di Mahkamah, seorang wanita telah diarahkan oleh Hakim untuk bersumpah bagi menafikan dakwaan pihak penuntut disebabkan ketidakhadiran Penuntut untuk mengukuhkan dakwaannya pada hari prosiding. Rentetan daripada sumpah tersebut, maka Mahkamah Yang Mulia telah menolak permohonan Penuntut. Dalam kes Adiba Yasmin lawan Abdul Rani (JH,V/I,1990,44), Mahkamah memutuskan bahawa keterangan kedua-dua pihak adalah lemah dan pihak Penuntut gagal membuktikan kesnya. Oleh itu, Mahkamah mengarahkan Pihak yang Kena Tuntut bersumpah menafikan tuntutan. Rentetan daripada sumpah tersebut, Mahkamah Yang Mulia memutuskan bahawa permohonan Penuntut ditolak. Fenomena sedemikan sering berlaku kerana sumpah adalah salah satu pembuktian yang terpakai di Mahkamah Syariah kerana fungsinya adalah untuk menjelaskan lagi bahawa sumpah digunakan untuk memperkukuhkan sesuatu yang tidak pasti dengan menggunakan nama Allah atau sifatNya sama ada yang telah lalu atau yang akan datang, sama ada untuk mensabitkan atau menafikan.

    Definisi

    Menurut Abdul Karim Zaidan, sumpah (al-yamin) bermaksud sumpah yang dikenakan ke atas pihak yang kena dakwa sama ada Islam atau tidak, adil atau fasik, lelaki atau wanita sebagai menafikan dakwaan ke atas mereka. Begitu juga menurut Abdul Fattah Muhammad Abu Al-Ainain menurut pengarang Syarah al-azhar yang memberi definisi iaitu kata-kata yang khusus ataupun maknanya itu mengandungi sesuatu yang boleh menguatkan apa yang dituturkan oleh orang yang bersumpah itu sama ada ia hendak membuat sesuatu perkara atau meninggalkannya atau mempunyai ciri-ciri sebagaimana yang disumpah atau sebaliknya.

    Dalil

    Peranan sumpah ini telah diterangkan Allah s.w.t dalam surah al-Maidah ayat 89 yang bermaksud “Allah tidak akan menyiksamu (menuntut kamu bertanggungjawab) disebabkan sumpah kamu yang tidak sengaja tetapi tuhan akan menyiksamu kerana sumpah yang telah kamu ikat teguh”. Ia bertepatan dengan Hadith Rasulullah S.A.W, “Al-bayyinah itu keatas pihak yang mendakwa dan sumpah itu kepada pihak yang ingkar” (Al-San’ani,4:204).

    Peruntukan Undang-undang

    Menurut Seksyen 72 Akta Keterangan Mahkamah Syariah Wilayah Persekutuan (AKMSWP) juga telah memperuntukkan tentang sumpah iaitu “Beban untuk mengemukakan keterangan dalam sesuatu kes mal terletak pada orang yang mengatakan atau menegaskan sesuatu fakta (al-mudda’i) dan orang yang mengangkat sumpah untuk menafikan atau mempertikaikan sesuatu fakta (al-mudda’i alaiyh)”. Sumpah yang berkaitan dengan tuntutan di mahkamah boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu;

     

    jenis-sumpah

    1. SUMPAH PIHAK YANG KENA TUNTUT (AL-MUDDA’I ALAIYH)

    Merupakan sumpah asal yang berlaku apabila pihak yang menuntut gagal mengemukakan bukti yang mencukupi dan pihak yang kena tuntut menafikan perkara yang dituntut maka beliau diminta untuk bersumpah menafikan tuntutan berkenaan. Disebut sebagai ‘al-yamin al-asliyyah’, ‘al-yamin al-wajibah’ atau ‘al-yamin al-rafia’h’. Perkara ini diperuntukkan dalam AKMSWP iaitu; Seksyen 87(1) Dalam kes mal, keterangan hendaklah diberikan oleh Plaintif dan Defendan, dan jika Defendan menafikan tuntutan terhadapnya dia hendaklah dikehendaki mengangkat sumpah mengikut hukum syarak, Seksyen 87(2) Jika defendan mengangkat sumpah dibawah subseksyen (1), tuntutan yang dibuat oleh Plaintif hendaklah ditolak. Antara kes-kes yang menggunakan sumpah di Mahkamah Syariah iaitu Mat Husain Daud lawan ZawiahMamat (JH,VIII/I,1992,60), kes yang melibatkan harta sepencarian dan pihak yang menuntut tidak mempunyai keterangan yang cukup mengikut hukum syarak. Pihak yang kena tuntut pula menafikan. Mahkamah mengarahkan yang kena tuntut untuk bersumpah. Lalu tuntutan ditolak. Terdapat keadaan dimana pihak yang kena tuntut enggan mengangkat sumpah untuk menafikan tuntutan, maka peruntukan Seksyen 87(2)(b) AKMSWP seperti berikut adalah terpakai “ Jika Defendan enggan mengangkat sumpah, maka Mahkamah bolehlah meminta Plaintif mengangkat sumpah dan dengan sumpah itu tuntutannya hendaklah diterima”.

     

    2. SUMPAH PIHAK MENUNTUT (AL-MUDDA’I) 

    1. Yamin Jalibah: Sumpah oleh penuntut untuk mensabitkan tuntutan. Terbahagi kepada 4 bentuk:
      1. Sumpah Penuntut bersama seorang saksi diterangkan dalam Seksyen 88 AKMSWP yang menyebut bahawa “Jika di dalam kes mal, penuntut hanya mengemukakan seorang saksi, maka keterangan saksi itu hanya boleh diterima jika beserta dengan sumpah Penuntut”.
      2. YAMIN MARDUDAH: Sumpah yang dikembalikan diperuntukkan dalam Seksyen 87(2)(b) AKMSWP memperuntukkan “Jika defendan enggan mengangkat sumpah, maka Mahkamah bolehlah meminta plaintif mengangkat sumpah dan dengan sumpah itu tuntutannya hendaklah diterima.
      3. QASAMAH: Sumpah 50 kali berkaitan dengan tuduhan ke atas seseorang yang melakukan pembunuhan.
      4. LIAN: Sumpah yang dilaksanakan oleh suami /isteri bagi tuduhan melakukan zina antara mereka tanpa ada saksi yang cukup bagi mengelakkan hukuman jenayah qazaf.
    2. YAMIN TUHMAH : Sumpah yang dilakukan oleh Penuntut untuk menafikan sebarang tohmahan atau tuduhan yang terkena ke atas pihak yang kena tuntut atau dengan tujuan untuk membersihkan pihak yang kena tuntut bila sesuatu tuntutan itu tidak dapat dibuktikan.
    3. YAMIN ISTIZHAR: Sumpah yang bertujuan untuk memperkuatkan dan memperjelaskan tuntutan dan menolak sebarang tohmahan yang terkena kepada Penuntut setelah ia berjaya membuktikan tuntutannya. Sebagai contoh dalam kes Hasnah lawan Borhan al-Din (JH, VI/1,1998,118) iaitu berkaitan dengan pengesahan cerai taklik atas alasan meninggalkan Penuntut dan tidak memberi nafkah. Penuntut berjaya membuktikan melalui keterangan dua orang saksi bahawa telah wujud lafaz taklik berkenaan dan telah wujud perlanggarannya. Yang menuntut bersumpah untuk memperkuatkan tuntutan maka tuntutan diterima oleh Mahkamah Yang Mulia.

     

    Kesimpulan

    Tuntasnya, sumpah juga merupakan salah satu kaedah pensabitan yang digunakan dalam Undang-undang Keterangan Islam. Sumpah digunakan untuk menolak dakwaan atau menafikan sesuatu tuduhan. Ia juga merupakan alternatif terakhir apabila pihak tertentu gagal untuk mengemukakan bukti atau keterangan-keterangan lain melalui iqrar, syahadah dan qarinah misalnya. Pemakaian konsep al-bayyinah atau keterangan melalui pelbagai kaedah pensabitan ini memberikan ruang yang luas kepada semua pihak untuk mengemukakan apa sahaja bentuk keterangan yang dikira relevan dan dapat membantu hakim bicara serta mahkamah dalam proses untuk menegakkan keadilan dan memberikan keputusan yang sewajarnya. Walaupun peruntukan undang-undang ada memperuntukkan perkara-perkara yang berkaitan dengan kaedah-kaedah pensabitan melalui Undang-undang Keterangan Islam ini, namun rujukan muktamad adalah berdasarkan kepada hukum syarak daripada mana-mana mazhab yang sah jika terdapat kekeliruan di dalam memahami peruntukan undang-undang ataupun di dalam keadaan berlakunya lakuna (kelompongan) undang-undang.

    Untuk sebarang pertanyaan, atau sekiranya anda ingin menetapkan temujanji dengan Peguam Syarie Faiz Adnan, anda boleh menghubungi kami menerusi telefon/email.

     

    Artikel disediakan oleh: Faiz Adnan & Associates

  • mahkamah_syariah_perbicaraan
    By On 16 Mac 2015 In Mahkamah Syariah Tags , , , , , , ,

    PROSEDUR PENYAMPAIAN SAMAN & KESAN KEPADA PERBICARAAN

    PENYAMPAIAN SAMAN & PERBICARAAN – Suatu kes di antara AAAA bin AAAA lwn BBBB binti BBBB, (Rayuan Mal No. 14500-001-002-2001 Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Kes ini tidak dilaporkan) iaitu tuntutan mengenai hadhanah anak dimana Hakim Bicara telah memutuskan hak lawatan diberikan kepada responden tanpa kehadiran perayu. Perayu telah berhujah bahawa penyampaian saman atau notis telah tidak dibuat dengan sempurna kerana Perayu tidak mengetahui tarikh perbicaraan dan tidak pula disampaikan kepada peguam perayu walaupun perayu telah melantik peguam Syarienya secara sah sepertimana yang diarahkan oleh Mahkamah sebelumnya. Mahkamah memutuskan keputusan Mahkamah Tinggi Syariah adalah tidak sah dan mengarahkan kes tersebut dibicara semula.

    Berdasarkan kepada kes di atas menunjukkan bahawa penyampaian apa-apa dokumen seperti notis kehadiran, saman atau permohonan hendaklah disampaikan dengan sempurna kepada pihak satu lagi sebelum sesuatu tindakan kepada prosiding seterusnya boleh diputuskan oleh Hakim Bicara.

     

    PENDAHULUAN

    Secara ringkasnya, terdapat dua cara yang perlu digunakan dalam memulakan tindakan prosiding mal di Mahkamah Syariah, iaitu:

    1. Saman di bawah sek.7 (1) Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003; dan
    2. Permohonan mengikut kaedah Am di bawah Sek.7 (2) Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003.

    Kemudian, sebaik sahaja saman disediakan dan difailkan ke Mahkamah dan pengindorsannya telah didrafkan dengan sewajarnya, langkah berikutnya ialah mendaftarkan kes atau tuntutan tersebut di Mahkamah dan diberi nombor kod pendaftaran mengikut klasifikasi kes-kes atau tuntutan yang dikehendaki Plaintif terhadap Defendan.

     

    Bagaimana Saman di sampaikan kepada pihak Defendan?

    Langkah berikutnya bersesuaian dengan tajuk utama di atas ialah Penyampaian Saman oleh Plaintif kepada Defendan atau Defendan-defendan. Penyampaian sesuatu saman boleh dibahagikan kepada dua keadaan, iaitu;

    1. Penyampaian saman dalam bidangkuasa; dan
    2. Penyampaian saman di luar bidangkuasa

     

    Apakah yang dimaksudkan oleh Penyampaian Dalam Bidang Kuasa dan Bagaimana Penyampaian tersebut dilakukan?

    Kaedah Am yang dipakai untuk menyampaikan proses penyampaian saman ialah  “Penyampaian Ke diri ” (personal service). Penyampaian Ke diri iaitu kepada diri Defendan yang  berada dalam bidang kuasa Mahkamah, yakni  berada dalam negeri dimana saman tersebut difailkan oleh Plaintif.

    Prosedur ini memerlukan Plaintif atau ejennya menyerahkan atau meninggalkan kepada Defendan sendiri satu salinan saman, yakni suatu salinan yang mengandungi meterai Mahkamah dan  tandatangan Pendaftar. Bagaimanapun, peguam Syarie Defendan boleh menerima penyampaian saman bagi pihak Defendan dan seterusnya peguam syarie Defendan akan mengindorskan suatu kenyataan di atas saman tersebut.

    • Keengganan Menerima Saman atau Dokumen

    Jika Defendan atau defendan-defendan, enggan untuk menerima saman, dibenarkan untuk melakukan perkara-perkara seperti berikut:

    1. saman atau dokumen tersebut bolehlah ditinggalkan berhampiran dengan orang itu dan perhatiannya hendahlah diarahkan kepada saman tersebut mengikut Sek. 42 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003;
    2. Jika pihak-pihak itu telah diwakili oleh peguam Syarie mana-mana pihak yang telah menfaikan wakalah mengikut Sek.34 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003 kecuali sebagaimana yang diperuntukkan selainnya mengikut Sek. 43 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003;
    3. keengganannya sudah memadai untuk penyampaian tersebut dianggap terlaksana dengan syarat satu afidavit penyampaian tersebut keengganan menerima suatu saman hendaklah difailkan sebagai bukti keengganan tersebut.
    • Hari Kehadiran

    Sesuatu saman yang diserahkan di alamat bagi penyampaian mana-mana orang hendaklah disifatkan telah disampaikan kepada orang itu mengikut Sek.44 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003.

    Sesuatu saman hendaklah disampaikan tidak kurang daripada (7) tujuh hari genap sebelum hari kehadiran melainkan jika Mahkamah memerintahkan selainnya. Pendaftar Mahkamah boleh mengubah hari kehadiran kepada satu tarikh kain, jika perlu mengikut Sek.45 (1),(2) dan (3) Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003.

    Bagaimanapun, berdasarkan Arahan Amalan No. 2 Tahun 2012, peraturan telah ditetapkan bagi tujuan penyelarasan mengenai tempoh penyampaian saman Kediri Defendan. Tempoh penyampaian saman Kediri kepada Defendan selain saman yang beralamat di luar bidang kuasa sesebuah mahkamah hendaklah disempurnakan dalam tempoh 14 hari dari tarikh saman dikeluarkan.

    • Tempat dan Masa Penyampaian

    Penyampaian boleh dilaksanakan di mana-mana tempat, pada mana-mana hari dan pada bila-bila masa sama ada pada wakti siang atau malam.

    Penyampaian yang dibuat selepas pukul 4.00 petang hendaklah disifatkan telah dilaksanakan pada hari yang berikutnya. Penyampaian yang dilaksanakan selepas pukul 12.00 tengah hari pada hari sebelum, atau pada bila-bila masa pada, hari kelepasan am, hendaklah disifatkan telah dilaksanakan pada hari yang mengikut hari kelepasan itu mengikut Sek. 46 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003.

    • Pengecualian Penyampaian Ke Diri Dalam Kes Khas

    Di dalam Konteks kes khas ini, dapat dibahagikan kepada (3) tiga kategori mengikut Sek. 47 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003;

    1. Bagi Penyampaian kepada seseorang yang tidak berkeupayaan, penyampaian kepadanya hendaklah dibuat kepada penjaga ad litemnya, jika ada. Bagaimanapun, Mahkamah boleh, atas permohonan pihak-pihak, memerintahkan supaya penyampaian kepada seseorang  orang tidak berkeupayaan dibuat kepada mana-mana orang lain;
    2. Penyampaian kepada seseorang banduan pula, penyampaian dianggap telah sempurna apabila dibuat kepada pegawai yang menjaga penjara tersebut;
    3. Bagi anggota tentera pula, Penyampaian kepada mana-mana anggota Angkatan Tentera hendaklah dibuat kepada pegawai pemerintah atau adjutant unitnya.
    • Penyampaian Ganti

    Dalam kes Tuminah lwn Arifin, (1983) 4 JH 84, Plaintif memfailkan tuntutan cerai ta’lik kerana telah ditinggalkan oleh suaminya. Penyampaian ke diri tidak dapat dilakukan kerana tempat tinggal suami tidak diketahui. Saman telah diserahkan melalui penyampaian gantian dengan cara notis berkenaan dengan tuntutan berkenaan diletakkan di semua pejabat-pejabat kadi di seluruh negeri Johor dan diiklankan di dalam akhbar tempatan.

    Sekiranya saman tersebut tidak dapat disempurnakan dengan cara penyampaian Ke diri Defendan atau peguam Syarie Defendan, dalam keadaan tertentu Mahkamah boleh mengeluarkan perintah untuk “Penyampaian ganti” setelah Mahkamah berpuashati bahawa segala usaha yang munasabah telah dilakukan bagi menyempurnakan saman tersebut.

    Mahkamah boleh memerintahkan supaya saman itu disampaikan dengan cara;

    1. Menampalkan suatu salinannya di papan kenyataan Mahkamah, dan
    2. Menampalkan suatu salinannya disuatu tempat yang mudah dilihat dibangunan terakhir tempat orang hendak disampaikan saman itu diketahui tinggal, atau
    3. Mengikut apa-apa cara lain yang difikirkan patut oleh Mahkamah.
    4. Selain itu juga, saman tersebut juga boleh disampaikan dengan cara mengiklankannya dalam akhbar tempatan mengikut Sek. 48 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003.

    Penyampaian ganti hendaklah mempunyai kesan seperti penyampaian ke diri. Apa-apa permohonan bagi perintah dibawah mengikut Sek.48 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003 ini hendaklah disokong dengan afidavit yang menyatakan akta atau enakmen yang menjadi asas permohonan itu.

    Berdasarkan Arahan Amalan No. 3 Tahun 2012, peraturan telah ditetapkan bagi tujuan penyelarasan mengenai tempoh penyampaian saman gantian. Tempoh penyampaian saman gantian hendaklah disempurnakan dalam tempoh 14 hari dari tarikh Perintah Saman Gantian dikeluarkan.

    • Bukti Penyampaian

    Sesuatu penyampaian saman atau dokumen, boleh dibuktikan melalui satu afidavit oleh orang yang melaksanakan penyampaian tersebut ke diri orang yang saman itu disampaikan.

    Orang yang menerima saman itu hendaklah menandatangani suatu pengakuterimaan pemyampaian, tetapi keengganan orang itu atau ketidakupayaannya untuk menandatangani saman itu tidak akan menjejaskan kesahan penyampaian itu sepertimana yang diperuntukkan mengikut Sek. 49 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003.

    Suatu perintah bagi penyampaian, atau bagi penyampaian ganti, boleh diubah oleh Mahkamah sepertimana diperuntukkan Sek. 50 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003.

     

    Apakah yang dimaksudkan oleh Penyampaian Di Luar Bidang Kuasa dan Bagaimana Penyampaian tersebut dilakukan?

    Terdapat juga sesetengah kes dimana kebenaran untuk mengeluarkan saman tersebut diperlukan, misalnya jika Defendan berada di luar bidang kuasa Mahkamah yang mengeluarkan saman tersebut, yakni  berada di luar negeri. Saman tidak akan dikeluarkan bagi seseorang Plaintif yang ingin menyampaikannya kepada orang yang berada di luar kawasan Mahkamah dimana Plaintif menfailkan kesnya.

    Bagi tujuan Penyampaian saman di luar bidangkuasa, mengikut Sek. 52 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003 memperuntukkan seperti berikut:

    • Mahkamah boleh memerintahkan penyampaian tersebut jika─
    1. Keseluruhan hal perkara tindakan itu berhubung dengan harta tak alih yang terletak dalam Negeri Selangor;
    2. Apa-apa relief diminta terhadap mana-mana orang yang berdomisil atau biasanya bermastautin atau menjalankan perniagaan di Negeri Selangor;
    3. tindakan itu dibawa dengan sepatutnya terhadap seseorang yang kepadanya penyampaian dibuat dengan sempurna di Negeri Selangor, seseorang di luar negeri Selangor ialah suatu pihak yang perlu atau patut dalam tindakan itu; atau
    4. dalam apa-apa hal yang berbangkit daripada perkahwinan, kemastautinan salah satu pihak kepada perkahwinan itu pada masa permohonan itu ialah di Negeri Selangor.
    • Tertakluk kepada seksyen 54 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003, apa-apa perintah yang memberikan kebenaran untuk melaksanakan penyampaian di luar bidang kuasa hendaklah mengarahkan cara penyampaian itu hendaklah dilaksanakan dan bagaimana penyampaian itu boleh dibuktikan.

    Sebagai contoh, seorang Plaintif telah menfailkan saman di Negeri Selangor, dimana seorang Defandan yang akan menerima saman tersebut berada di Negeri Sembilan, maka Plaintif hendaklah terlebih dahulu mendapatkan kebenaran Hakim syarie atau Pendaftar di Negeri Selangor sebagaimana peruntukan yang dikeluarkan di bawah Arahan Amalan No. 16 Tahun 2002.

     

    Kesan Penyampaian saman kepada Perbicaraan

    • Apakah kesan Penyampaian saman kepada Perbicaraan? Sekiranya Defendan enggan menerima atau menandatangani saman?

    Keengganan seseorang untuk menerima atau menandatangani sesuatu saman atau dokumen itu tidaklah menjejaskan kesahan penyampaian tersebut, dengan syarat satu afidavit penyampaian berkenaan keengganan atau ketidakupayaan seseorang penerima saman atau dokumen untuk  menandatangani dinyatakan dalam afidavit penyampaian yang diikrarkan di hadapan Pendaftar sebagai bukti penyampaian.

    • Apakah kesan Penyampaian saman kepada Perbicaraan? Sekiranya Defendan tidak hadir ke Mahkamah?

    Mahkamah mempunyai kuasa untuk mengeluarkan satu waran untuk menangkap seseorang yang saman hendak diserahkan kepadanya supaya hadir ke Mahkamah jika Mahkamah berpuas hati sepertimana yang diperuntukkan Sek. 51 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003.

    • Apakah kesan Penyampaian saman kepada Perbicaraan? Sekiranya Defendan tidak dijumpai dan tempat tinggal suami tidak diketahui.?

    Mahkamah boleh mengeluarkan perintah untuk “Penyampaian ganti”. Disini kesan kepada Perbicaran yang dapat dilihat adalah selepas mendapat Perintah untuk Penyampaian Ganti kes tersebut ialah kes boleh diteruskan walau tanpa kehadiran Defendan dengan mengunakan Perintah dan Afidavit Penyampaian Ganti tersebut sebagai bukti penyampaian.

    • Apakah kesan Penyampaian saman kepada Perbicaraan? Sekiranya pihak-pihak tidak hadir ke Mahkamah?

    Ketidakhadiran pihak-pihak juga memberikan kesan kepada Perbicaraan kes. Seperimana yang diperuntukkan di dalam Sek. 121 Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003. Apabila mana-mana tindakan dipanggil untuk pendengaran, Mahkamah boleh membuang tindakan itu jika tiada satu pihak pun hadir. Mahkamah juga boleh jika Defendan tidak hadir, tertakluk kepada bukti penyampaian wajar, mendengar dan memutuskan tindakan itu tanpa kehadirannya atau jika plaintif tidak hadir, Mahkamah juga boleh membuang tindakan itu dan mendengar memutuskan apa-apa tuntutan balas.

    Untuk sebarang pertanyaan, atau sekiranya anda ingin menetapkan temujanji dengan Peguam Syarie Faiz Adnan, anda boleh menghubungi kami menerusi telefon/email.

    Artikel disediakan untuk: Faiz Adnan & Associates

    Gambar hiasan oleh: Kosmo

  • Mahkamah Syariah
    By On 24 Februari 2015 In Mahkamah Syariah Tags , , , ,

    Isu Pembuktian di Mahkamah Syariah

    Seorang wanita dilihat menangis teresak-esak di dalam kandang saksi selepas ditegur beberapa kali oleh hakim bicara kerana gagal memahami kehendak hakim bicara dan undang-undang semasa prosiding perbicaraan keterangan utama bagi dirinya dalam kes fasakh. Beliau nampak tertekan lagi apabila peguam syarie pihak Defendan atau suaminya asyik membantah itu dan ini kerana dakwanya keterangan Plaintif tidak diplidkan dalam pliding beliau semasa kes ini difailkan. Lebih malang lagi apabila wanita ini seperti tidak mempedulikan kehendak undang-undang keterangan dan hakim bicara apabila beliau enggan membawa saksi dan tiada satu pun dokumen yang menyokong keterangannya.

    Kesudahannya hakim bicara memutuskan dan memerintahkan Defendan bersumpah menafikan dakwaan si isteri dan akhirnya kes ini dibuang. Ketika itu barulah wanita ini sedar kesilapan yang dilakukannya. Apa nak buat, nasi telah menjadi bubur. Inilah senario yang biasa dilihat dan terjadi di Mahkamah Syariah apabila pihak-pihak tidak bersedia dalam memberi keterangan semasa proses perbicaraan dan akhirnya memakan diri sendiri. Ini juga jelas menunjukkan peri pentingnya seseorang itu membawa bukti dalam pelbagai bentuk keterangan yang ada bagi mengukuhkan dakwaannya seterusnya memudahkan hakim bicara untuk membuat keputusan yang sewajarnya.

    Menurut Seksyen 3 Enakmen Keterangan Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003, keterangan ialah bayyinah dan syahadah. Keterangan lisan pula ialah segala pernyataan yang dibuat oleh saksi yang dibenarkan atau dikehendaki oleh mahkamah berhubung perkara-perkara fakta yang disiasat manakala keterangan dokumentar pula merupakan segala dokumen yang dikemukakan bagi pemeriksaan mahkamah. Secara umumnya, terdapat lima jenis keterangan di bawah Undang-undang Keterangan Islam iaitu:

    1. Keterangan Lisan;
    2. Keterangan Dokumen;
    3. Keterangan Keadaan;
    4. Keterangan Secara Langsung; dan
    5. Keterangan Dengar Cakap

     

    Kaedah keterangan yang terbaik pula ialah keterangan yang berasaskan sumber primer atau sumber asal yang sahih. Misalnya, jika keterangan tersebut berbentuk dokumen, maka dokumen yang terbaik adalah dokumen asal manakala bagi keterangan secara langsung pula, keterangan terbaik ialah pernyataan secara langsung oleh seseorang saksi yang hadir bagi memberikan keterangannya berhubung sesuatu kes di mahkamah. Terdapat banyak kaedah pensabitan yang boleh digunakan bagi membuktikan sesuatu kes di mahkamah dalam Undang-undang Keterangan Islam iaitu:

    1. Iqrar: Pengakuan atau pengiktirafan yang khusus sebagai salah satu cara pembuktian bagi mensabitkan hak atau kepentingan orang lain, ke atas dirinya sendiri, atau mensabitkan sesuatu kesalahan atau tanggungan ke atas dirinya seperti pengakuan berzina.
    2. Syahadah: Pemberitahuan yang bersifat benar menggunakan lafaz kesaksian atau “aku naik saksi” yang dilakukan dalam majlis kehakiman atau mahkamah yang diberikan bagi kepentingan orang lain ke atas orang lain.
    3. Khabar: Sesuatu perkara (kes) yang disampaikan dan dibuktikan melalui perkhabaran mutawatir kepada mahkamah.
    4. Sumpah (al-yamin): Suatu perkataan yang disertakan dengannya nama Allah, digunakan untuk menyatakan kesungguhan (tahqiq) terhadap sesuatu perkara yang tidak akan sabit tanpa bersumpah. Ini termasuklah perkara yang telah berlalu atau yang akan datang.
    5. Qarinah: Setiap sesuatu (sama ada ia boleh dilihat, dirasa, didengar, dipegang dan sebagainya) yang boleh dijadikan bukti atau keterangan bagi mensabitkan tentang ada sesuatu atau tiada sesuatu.
    6. Pendapat Pakar (Ra’yu al-Khabir): Pendapat yang diberi oleh seseorang yang mempunyai kepakaran dalam sesuatu bidang atau persoalan.
    7. Qiyafah: Pembuktian untuk mensabitkan nasab berdasarkan persamaan di antara seorang dengan seorang yang lain.
    8. Catatan (al-Kibah): Tulisan atau catatan yang dibuat oleh seseorang sama ada pemerintah, hakim atau rakyat biasa.
    9. Pengetahuan Hakim (Ilmu al-Qadi): Sesuatu kejadian yang disaksikan dan diketahui oleh seorang hakim yang mengetahui latar belakang dan fakta-fakta kejadian tersebut.
    10. Qasamah: Sumpah yang diulang-ulang dalam dakwaan pembunuhan, sebanyak 50 kali oleh 50 orang lelaki.
    11. Lian: Satu proses sumpah yang mengakibatkan perpisahan suami isteri kerana kegagalan suami membuktikan kecurangan isterinya.
    12. Undian: Satu proses untuk menetapkan orang atau pihak yang akan menikmati sesuatu hak atau kepentingan di antara mereka yang setaraf, yang sama-sama telah memenuhi syarat untuk menikmati hak atau kepentingan tersebut.

     

    Menerusi satu kes lain berhubung isu pertukaran agama, iaitu kes Permohonan Perisytiharan Status Agama Si Mati Nyonya Binti Tahir (2006) 21/2 JH 221, suatu permohonan ex-parte telah dibuat oleh Majlis Agama Islam Negeri Sembilan, Jabatan Agama Islam Negeri Sembilan dan Pegawai Agama Islam Daerah Tampin, Negeri Sembilan berhubung status dan ketentuan agama Islam Nyonya Binti Tahir yang telah meninggal dunia pada tarikh 18 Januari 2006 kerana sakit tua. Apabila si mati meninggal dunia timbul masalah tentang pengkebumiannya disebabkan status agama yang meragukan. Beliau adalah seorang perempuan Melayu yang dilahirkan pada tahun 1918. Sejak kecil beliau tinggal bersama datuknya seorang mualaf Cina dengan mendapat asuhan dan didikan adat resam dan budaya Cina. Pada tahun 1936, beliau telah berkahwin dengan seorang lelaki Cina dan dikurniakan 13 orang anak.  Sejak berkahwin sehingga beliau mati, beliau hidup dengan menyembah Tokong Cina dan tidak pernah mengamalkan cara hidup Islam sepanjang hidupnya.

    Dalam menentukan bahawa si mati adalah seorang yang beragama Islam atau sebaliknya pada masa kematiannya, mahkamah telah merujuk kepada Surat Akuan yang dibuat oleh si mati di hadapan Pesuruhjaya Sumpah pada 19 Julai 1991 dan satu dokumen yang telah dikeluarkan oleh Pejabat Agama Islam dan Mahkamah Kadi Daerah Alor Gajah, Melaka yang bertarikh 7 Mei 1986 yang berbentuk surat laporan. Dalam surat laporan tersebut, ia menyatakan bahawa Nyonya Tahir sejak dari kecil lagi telah hidup dan dibesarkan secara Cina oleh datuknya dan telah berkahwin dengan lelaki Cina pada usia 18 tahun serta dikurniakan dengan 13 orang anak hasil daripada perkahwinan tersebut. Si mati juga dalam surat itu mengaku telah menyembah Tokong Cina yang terdapat di dalam rumahnya. Kesemua anaknya juga berkahwin dengan orang Cina. Keterangan baiyyinah juga dibawa oleh anak-anak si mati berkaitan amalan ibu mereka semasa hayat yang mengamalkan ajaran Buddha. Dokumen persendirian dalam bentuk gambar-gambar juga diberikan bagi membantu mahkamah.

    Berdasarkan qarinah dan juga bukti-bukti berupa dokumen dan ekshibit daripada ahli-ahli waris si mati menerusi Surat Akuan si mati di hadapan Pesuruhjaya Sumpah, satu dokumen yang berbentuk surat laporan, keterangan saksi dan juga gambar-gambar si mati yang mengamalkan ajaran Buddha semasa hayatnya, mahkamah telah memutuskan bahawa si mati Nyonya Binti Tahir adalah bukan beragama Islam semasa kematiannya dan ahli-ahli waris si mati berhak untuk menuntut mayat beliau serta menguruskan pengebumian mayat berkenaan.

    Kes ini jelas menunjukkan bahawa berdasarkan qarinah yang telah diberikan di mahkamah, bukti-bukti yang dibawa adalah cukup kuat dan yakin untuk diterima pakai di mahkamah berhubung status kematian Nyonya Tahir. Walaupun beliau lahir sebagai seorang perempuan Melayu yang beragama Islam, namun mahkamah terpaksa memutuskan bahawa beliau bukan beragama Islam semasa kematiannya berdasarkan qarinah yang jelas. Dalam Surat Akuannya juga, si mati telah membuat pengakuan (iqrar) bahawa beliau telah keluar daripada agama Islam dan memohon agar dikebumikan secara tradisi orang Cina sekiranya beliau mati.

    Keterangan adalah sesuatu yang sangat penting dalam proses perbicaraan. Tanpa keterangan, hukuman tidak mampu dilaksanakan dan dijalankan dengan adil dan saksama. Keteranganlah yang membantu para hakim untuk mencari kebenaran dan menjatuhkan sesuatu hukuman itu dengan adil dan tepat. Bagi tahap pembuktian keterangan, ia terbahagi kepada lima iaitu:

    1. Yakin;
    2. Zan Al-Ghalib;
    3. Zan;
    4. Syak; dan
    5. Waham

     

    Yakin merupakan pembuktian tanpa keraguan yang mencapai tahap 100%. Ini menunjukkan bahawa keterangan yang dibawa tidak boleh dipatahkan dan merupakan bukti yang paling konkrit yang diterima di mahkamah. Contoh keterangan yang mencapai tahap yakin ialah iqrar dan syahadah. Zan al-ghalib pula merupakan tahap pembuktian kedua tertinggi yang diterima di mahkamah. Ia merupakan pembuktian melampaui keraguan munasabah (beyond reasonable doubt) dan mencapai tahap 90%-99.9%. Contoh keterangannya ialah qarinah.

    Zan pula bermaksud sangkaan atau dalam keadaan yang tidak pasti tetapi lebih hampir dan mirip kepada benar. Tetapi tahap ini tidak cukup untuk mensabitkan sesuatu kes kecuali jika ia sampai kepada tahap zan al-ghalib. Bagi tahap pembuktian yang keempat, syak ialah sangkaan atau keadaan tidak pasti (50-50) di antara sabit atau tidak sabit persamaan kemungkinan di antara yang benar dengan yang salah. Melalui kaedah fiqh, yakin tidak akan terangkat melalui syak kerana tahap syak adalah kemungkinan sahaja. Manakala waham pula merupakan tahap pembuktian yang terendah kerana ia hanyalah sangkaan semata atau keadaan tidak pasti yang lebih cenderung kepada salah dan tidak boleh dijadikan asas pensabitan.

    Terdapat banyak lagi kaedah pembuktian bagi membuktikan keterangan sesuatu kes di mahkamah, terutamanya di era modernisasi ini, kaedah-kaedah saintifik seperti ujian DNA turut digunapakai bagi menentukan kesahan taraf anak luar nikah. Bagi kes seperti fasakh pula, keterangan saksi dan juga dokumen-dokumen seperti bil, resit dan sebagainya juga adalah penting bagi membuktikan pengabaian nafkah yang telah dilakukan oleh pihak Defendan. Dalam Islam, dari segi prinsip pembuktiannya adalah sangat ketat serta rigid dan Mahkamah Syariah memerlukan perbicaraan bagi setiap kes untuk menentukan dan memastikan agar keadilan dapat dicapai dengan seadilnya.
    Artikel oleh: Faiz Adnan & Associates

    Untuk sebarang pertanyaan berkenaan perkhidmatan kami/memerlukan nasihat guaman syarie, anda boleh menghubungi kami di sini.

  • By On 8 September 2014 In Nikah Cerai Tags , , , ,

    ISU PAKSAAAN DALAM TA’LIK TALAK

    PAKSAAN DALAM TA’LIK TALAK – Ulamak telah bersepakat bahawa talak akan jatuh sekiranya pelafaz memenuhi syarat-syarat yang telah di tetapkan. Syarat-syarat yang telah disepakati oleh ulama adalah seperti berikut :

    1- Ada pertalian nikah.

    2- Sempurna akal.

    3- Dengan Kehendak sendiri (pilihan bukan paksaan)

    Ini bermakna talak akan jatuh sekiranya kesemua syarat-syarat berikut telah dipenuhi oleh pelafaz talak.

     

    Paksaan dalam Talak

    ­Adakah jatuh talak sekiranya di paksa melakukannya.

    Talak yang dilafazakan mengandungi unsur-unsur paksaan tidak jatuh kerana tidak memenuhi syarat-syarat sah jatuh talak.

    Antara bentuk unsur-unsur paksaaan yang boleh diterima untuk tidak jatuh talak ialah :

    a- Paksaan yang bukan hak, akan tetapi sekiranya hakim yang paksa kerana untuk hilangkan mudharat pada isteri maka talak akan jatuh. Ini kerana hakim mempunyai hak untuk memaksa.

    b- Ancaman akan berlaku secara langsung– jika tak dilakukan perkara tersebut akan mudharatkan orang yang dipaksa.

    c-Pengancam mampu untuk lakukan perkara tersebut.

     

    Unsur-unsur paksaan ini diiktifar oleh syarak dalam semua perkara. Ia adalah bertujuan untuk menjaga maqasid syariah iaitu agama, diri, akal, harta, nasab dan maruah melainkan dalam perkara-perkara tertentu seperti dalam kes jenayah.

    Dalil-dalil tak jatuh talak sekiranya dipaksa :

    1- Sabda Rasulullah saw :

    Bermaksud :

    “Tidak jatuh talak dan tidak bebas (hamba) dalam paksaan. “

    Diriwayatkan oleh Ibn majah dalam bab talak terpaksa dan terlupa.

     

    2- Sabda Rasulullah saw :

    Bermaksud :

    “Allah Taala memaafkan hambanya yang tersilap, terlupa dan apa yang dipaksa ke atasnya”

    Berdasarkan hadis tersebut, jelas sekali menunjukkan apa jua perkara yang dilakukan secara tersilap, terlupa dan dipaksa tidak mendatangkankan kesan hokum ke atas seseorang kerana syarak memaafkan perkara tersebut.

    Ini bermakna syarak tidak mengiktiraf sesuatu perkara yang dilakukan untuk di jadikan tanggungan yang diselit dengan unsur-unsur tersilap, terlupa dan dipaksa.

    Dengan itu, talak yang dipaksa ke atas seseorang untuk dilafazakan tidak jatuh kerana tidak diambil kira oleh syarak untuk disabitkan. Ini kesan dari unsur paksaan (yang diiktiraf syarak)  terdapat ketika melakukan lafaz talak tersebut.

     

    Paksaan dalam ta’lik talak

    Terdapat dua isu dalam masalah ini :

    a- Adakah jatuh talak sekiranya syarat atau sifat ta’lik tersebut berlaku.

    b- Status ta’lik talak tersebut sah atau tidak.

     

    Jawapan bagi kedua isu di atas adalah seperti apa yang di bincangkan dalam isu lafaz talak yang di buat secara paksa.

    Talak tidak jatuh sekiranya terdapat unsur-unsur paksaan (yang diiktiraf syarak) semasa melafazkan talak tersebut.

    Begitulah juga, lafaz ta’lik talak yang di buat kerana dipaksa, talak tersebut tidak jatuh walaupun sifat atau syarat tersebut berlaku. Ini kerana syarak tidak ambil kira “tanggungan” yang di buat dalam keadaan paksa. Ini berdasarkan kedua hadis di atas dan juga bertujuan memelihara maqasid syariah iaitu agama, akal, diri, harta, keturunan dan maruah.

    Dengan itu, adalah lebih aula (utama) tidak jatuhnya talak yang dibuat secara ta’lik dalam paksaaan. Serta dengan sendirinya status lafaz ta’lik talak tersebut adalah terbatal disebabkan terdapat unsur yang menghalang kesahan lafaz ta’lik tersebut iaitu “paksaan”.

     

    PERBEZAAN ANTARA BERSUMPAH DENGAN TA’LIK TALAK DAN TA’LIK TALAK

    Ulama’ telah bersepakat bahawa sekiranya seorang suami melafazkan sighah ta’lik talak, akan menyebabkan jatuhnya talak jika syarat ta’lik tersebut tidak dipatuhi. Contoh seorang suami menta’lik isterinya “sekiranya aku tinggalkan engkau selama 6 bulan berturut-turut tanpa nafkah maka akan jatuh talak satu”.

    Berkaitan dengan isu ta’lik talak ini, timbul satu persoalan sekiranya seorang suami bersumpah menggunakan lafaz ta’lik talak dalam satu perkara. Contoh seorang suami bersumpah di hadapan isterinya “sekiranya aku kahwin lagi maka kau akan jatuh talak satu”. Adakah talak akan jatuh sekiranya pelafaz tersebut melanggar sumpah atau hanya dikenakan kafarah sumpah atau tidak mendatangkan apa-apa kesan rentetan dari lafaznya?

    Melihat kepada kebanyakkan karangan fuqaha terdahulu, mereka tidak banyak membincangkan isu berkenaan dengan lafaz ta’lik talak secara mendalam. Ini berkemungkinan isu tersebut tidak banyak timbul di zaman mereka. Apa yang di bincangkan hanyalah sekadar perkara asas yang berkaitan dengan lafaz ta’lik talak tersebut.

    Ibn Taimiyyah dan kitabnya Fatawa Kabro telah mengupas isu ini dengan mendalam. Pendapat beliau dalam kitab tersebut telah disepakati oleh beberapa tokoh ulama’ kontemporari.

    Menurut Ibn Taimiyyah terdapat perbezaan antara bersumpah dengan ta’lik talak dan ta’lik talak. Perbezaan tersebut adalah seperti berikut :

    Pertama :

    Ta’lik yang dibuat bertujuan untuk menjatuhkan talak.

    • Iaitu pelafaz benar-benar inginkan balasan (jatuh talak) sekiranya syarat tersebut dilanggar walaupun dia membenci syarat tersebut berlaku atau membenci balasan tersebut berlaku atau kedua-duanya (benci syarat dan benci balasan). Contoh sekiranya kau berzina atau mencuri maka kau tertalak. Contoh moden, sekiranya kau sakiti akau lagi maka kau tertalak.
    • Bentuk ta’lik talak yang di buat ini (inginkan balasan jatuh talak) akan mengakibatkan jatuhnya talak jika berlaku syarat atau sifat tersebut.
    • Ini adalah bentuk ta’lik talak yang sempurna bukannya berbentuk sumpah.

     

    Kedua :

    Ta’lik yang di buat bertujuan untuk bersumpah :

    • iaitu pelafaz bermaksud untuk bersumpah tanpa inginkan balasan (jatuh talak) tetapi disebut syarat dan balasan bertujuan supaya dijauhi kedua perkara tersebut.
    • tujuan sumpah ta’lik ialah untuk mencegah perbuatan tersebut dan menakutkannya dengan sumpah. serta tidak bermaksud untuk jatuhnya talak jika melanggar sumpah tersebut.
    • contoh : seorang lelaki berkata kepada isterinya “jika kau keluar kau tertalak” dengan niat untuk mencegahnya dan menakutkannya tanpa niat untuk mentalakkannya.

     

    Penjelasan Ibn Taimiyyah :

    Lafaz sumpah perlu mengandungi salah satu daripada elemen ini, iaitu pencegahan, membenarkan atau mendustakan. Pelafaz perlu komited bahawa dia membenci apa yang di sumpahnya iaitu syarat dan balasan. Seseorang takkan bersumpah melainkan dia membenci syarat dan balasan kepada syarat tersebut. Contoh seseorang menahan diriya dari melakukan sesuatu bersumpah “jika aku melakukan perkara ini maka isteriku tertalak”.

    Melainkan dia bermaksud dalam ta’liknya  berlaku talak jika wujud syarat, maka talak akan jatuh sekiranya berlaku syarat dalam ta’lik tersebut. Contoh seorang lelaki inginkan jatuh talak jika ada syarat atau sifat ta’lik berkata pada isterinya “ jika kamu berzina maka kamu tertalak”.

    Ulasan pendapat ibn Taimiyyah :

    Ibn Taimiyyah berpendapat bahawa sekiranya seseorang melafazkan ta’lik talak, kita perlu melihat atau meneliti maksud (niat) pelafaz tersebut. Jika maksud pelafaz hanya untuk bersumpah maka talak tidak jatuh sekiranya dilanggari syarat tersebut. Sumpah tersebut mestilah mengandungi dorongan kepada menegah sesuatu, menyuruh atau untuk menyakinkan dan mendustakan sesuatu.

    Manakala lafaz ta’lik talak yang di buat tanpa ada sebarang maksud akan mengakibatkan jatuhnya talak sekiranya syarat ta’lik tersebut di langgar.

    Ibn Taimiyyah juga berpendapat, walaupun penyumpah tidak dibebankan dengan talak dia tetap dikenakan kafarah sumpah, sekiranya melanggar ta’lik tersebut. –fatawa kubro-

    Terma sumpah tidak menjadi persoalan di sisi Ibn Taimiyyah. Menurut beliau terpulang kepada individu dalam mengketogorikan terma sumpah berkenaan. Sekiranya mereka menganggap bahawa terma tersebut termasuk dalam sumpah orang-orang mukmin maka jika dilanggari sumpah tersebut dikenakan kifarah. Dan sekiranya mereka menganggap terma tersebut tidak termasuk dalam sumpah yang orang-orang mukmin maka jika dilanggari sumpah tersebut tidak dikenakan kifarah.kerana sumpah tersebut tak sah.- fatawa kubro-

     

    Pendapat fuqaha kontemporari mengenai isu ini.

     

    Syed Sabik dalam karangan yang berjudul fekh sunnah telah membahagikan ta’lik kepada dua bahagian iaitu :

    Pertama : Ta’lik sumpah

    Ta’lik yang tujuannya adalah bersumpah untuk mendorong supaya dilakukan atau ditinggalkan atau menguatkan perkabaran. Contoh seorang suami yang ingin menegah isterinya keluar daripada rumah berkata kepada isterinya “jika kau keluar dari rumah maka kau tertalak.” Taklik bentuk ini tidak jatuh talak jika di langgar.

    Kedua : Ta’lik Syarat

     

    Ta’lik ini bermaksud, jatuh talak jika berlakunya syarat ta’lik tersebut. Contoh kata suami kepada isteri “ jika kau tak izinkan aku bayar lambat mahar kau maka kau tertalak”. Ta’lik bentuk ini jatuh sekiranya dilanggar.

    Rujukan : Syed Sabik, fekh sunnah

     

    Dr. Wahbah Zuhaili dalam kitabnya Feqh Islami Wa Adillatuhu juga, telah membezakan antara ta’lik talak biasa dan ta’lik talak sumpah. Beliau telah bersependapat dengan Ibn Taimiyyah bahawa ta’lik talak berbentuk sumpah tidak menyebabkan jatuhnya talak jika dilanggari.

    Rujukan :Dr Wahbah Zuhaili, Feqh Islami Wa Adillatuhu,(terj) jilid,m/s 569-574.

     

    Dr. Abdul Karim Zaidan dalam kitabnya Al Mufassol fi Ahkam Mar’ah Wa Baitul Muslim Fi Syariah Islamiah, telah membahagikan sighah lafaz ta’lik kepada dua iaitu :

    Pertama : lafaz ta’lik talak bermaksud sumpah

    Kedua : lafaz ta’lik talak semata-mata tiada apa-apa maksud.

    Beliau menyatakan bahawa jika seseorang melafazakan sighah ta’lik talak yang bermaksud sumpah dan tidak berniat untuk menjatuhkan talak, tidak akan menyebabkan talak terjatuh sekiranya syarat tersebut dilanggar.

    Melainkan jika sighah ta’lik talak di lafazkan semata-mata tanpa ada maksud, talak akan jatuh sekiranya syarat tersebut dilanggar.

    Rujukan : Dr Abdul Karim Zaidan, Al Mufassol fi Ahkam Mar’ah Wa Baitul Muslim Fi Syariah Islamiah, m/s 480-484, terbitan Muassasah Ar Risalah.

     

     

    Undang-undang Mesir dan Syria no 25 tahun 1929

    1- Undang-undang Mesir, Perkara 2

    2- Undang-undang Syria Perkara 90

    Telah memperuntukkan :

    “ talak yang bukan secara langsung tidak jatuh kecuali bermaksud mendorong melakukan sesuatu atau menegah melakukannya, ataupun digunakan sebagai penggunaan sumpah bagi menguatkan khabar, bukan kerena yang lain.”

      

    Kesimpulan pendapat Fuqaha Kontemporari. 

    Mereka bersependapat sebagaimana pendapat Ibn Taimiyyah, yang menyatakan bahawa sekiranya seseorang melafazkan ta’lik talak perlu di teliti maksud (niat) sebenar tujuan lafaz tersebut. Sekiranya mengandungi elemen-elemen yang mendorong menyuruh, melarang, membenarkan dan mendustakan sesuatu perkara, talak tidak jatuh jika syarat atau sifat berlaku.

    Akan tetapi jika maksud lafaz tersebut untuk menjatuhkan talak atau tiada apa-apa maksud, talak akan jatuh sekiranya syarat atau sifat berlaku.

    Pendapat ini lebih praktikal jika di bandingkan dengan pendapat yang menyatakan jatuh talak jika langgar ta’lik secara umum.

    Ini kerana penelitian di buat secara mendalam dalam menentukan jenis sighah yang dilafazkan, adakah sighah tersebut ta’lik talak yang sebenarnya atau sumpah yang bertujuan untuk menguatkan, menegah atau mendorong sesuatu perkara.

     

    Rujukan

    • Fatawa Kabir oleh ibn Taimiyyah
    • Fekh Sunnah oleh Sayyid Sabek
    • Feqh Islami Wa Adillatuhu oleh Wahbah Zuhaili
    • Al Mufassol Fi Ahkam Mir’ah Wa Baitul Muslim oleh Abdul Karim Zaidan.
    • Fekh Manhaji oleh Mustafa Khin, Mustafa bugha
    • Bulughul Maram syarah oleh Imam Son’ani.
    • Nailul Awthar oleh Ash Shaukani.
    • Maqasid Amah Lil Syariah Islamiah oleh Dr Hamad
    • http://feqh.al-islam.com

    Untuk sebarang pertanyaan, atau sekiranya anda ingin menghubungi Peguam Syarie Faiz Adnan atau ingin membuat temujanji, anda boleh menghubungi kami melalui email, Facebook atau terus menghubungi no telefon pejabat kami.

Page 2 of 212